7/24 Psikolojik Danışmanlık Merkezi
Randevu Tel: +90 505 767 58 85
                      +90 533 373 81 23

İzinsiz alma davranışları çocuklarımızın toplumsal uyumunu etkileyen problem davranışlardan biridir. Okul öncesi dönemde görülen izinsiz alma davranışları uyum ve davranış bozukluğu olarak tanımlanmamaktadır. Çünkü bu dönemdeki çocuklar, özellikle de 3-6 yaş dönemindeki çocuklar “benmerkezci” özelliklere sahip oldukları ve mülkiyet, sahip olma kavramlarını yeni öğrenmeye başladıkları için söz konusu davranışlar izinsiz alma olarak tanımlanmamaktadır. İlkokul yıllarında gözlenen izinsiz alma davranışları gözlenmeli, öğretmen ve uzman çocuk ergen psikologlarıyla ve pedagoglarla işbirliği kurularak sonlandırılması amaçlanmaktadır.

İzinsiz alma davranışlarına neden olan bazı etkenler bulunmaktadır.

Bunlar arasında;

* Hatalı anne-baba tutumları, 

* Çocuklarda gözlenen değersizlik duygusu ve özgüven eksikliği, 

* Kıskançlık ve rekabet duyguları, 

* Sevgi ve ilgi eksikliği yer almaktadır.

İzinsiz alma davranışlarına neden olan hatalı anne-baba tutumları arasında aşırı disiplin ve katı tutum sayılabilir. Çocukların komşu, kardeş, akraba çocuklarıyla sıklıkla kıyaslandığı aile ortamları, ekonomik güçlükler nedeniyle çocuğun fiziksel ihtiyaçlarını giderememesi, anne babanın paraya aşırı düşkünlüğü, cimriliği, parayı çocuğa karşı tehdit aracı olarak kullanmak gibi tutumlar çalma, izinsiz alma davranışlarının ortaya çıkmasına neden olabilmektedir.

Değersizlik duygusu ve özgüven eksikliği de çocukların izinsiz almalarına neden olmaktadır. Kendini yetersiz hisseden çocuk, beğendiği eşyaları çalarak, kendini değerli kılmaya çalışır. Yetersizlik duyuları yaşayan çocuğun sürekli kontrol altında tutulması, davranışlarının eleştirilmesi kendisine güvenilmediği duygusunu pekiştirir. Kendisini değersiz hisseden çocukta, özgüven duygusu gittikçe zayıflar, eşya veya para çalarak bu zayıflığı telafi etmeye çalışır.

Kardeşlerini veya örnek gösterilen yaşıtlarını kıskanan bir çocuk yaşadığı rekabet duygusunu bastırabilmek için izinsiz alma, çalma davranışı gösterebilir. Bu durum farkında olmadan kıskandığı veya rekabet ettiği kişiden öç almak anlamına gelmektedir.

Bireylerin fiziksel ve psikolojik ihtiyaçlarının giderilmemesi de çalma davranışlarının oluşmasına neden olmaktadır. Yeterince sevilmediğini düşünen, duyusal anlamda yeterince ilgi görmeyen çocuk başkalarına ait eşyaları çalarak elde edemediği sevgi açığını gidermeye çalışır. Bu sebeple, kimsesiz çocuklarda, sokak çocuklarında, aileleri tarafından dışlanmış çocuklarda çalma davranışı daha sık gözlenebilmektedir.

İzinsiz alma, çalma davranışının ortadan kalması için ailelerin dikkat etmesi gerekenler vardır. Yargılayıcı ve suçlayıcı olmamak, aşağılayıcı, küçük düşürücü ve ayıplayıcı dil kullanmamak, çocuğu başkalarının yanında deşifre etmemek, çalma davranışı nedeniyle aşırı heyecan ve telaş göstermemek, izinsiz alma davranışını terk ettirmek için şiddete, cezaya başvurmamak gerekmektedir. En önemlisi çocuğun psikolojik ihtiyacı olan sevgiyi, ilgiyi ve güveni içten gelerek vermek onun bu alandaki eksikliğini gidermek gerekmektedir. Çocuğun duygularının, sıkıntılarının ve ihtiyaçlarının açıkça ifade edilmesine izin vermek gerekmektedir.

İzinsiz alma davranışlarını önlemek amacıyla, çocuklardaki mülkiyet kavramını geliştirmek, gerekli maddi ihtiyaçlarını karşılamak, izinsiz alma davranışlarına uygun tepki vermek, çocuğa doğru model olmak ve çocuklarımızla konuşmak çok önemlidir.

Çocuğun mülkiyet kavramını geliştirmeliyiz. İhtiyaç duyduğu oyuncakları almalıyız. Başka çocukların elinde oyuncak gördüğü zaman “benim de oyuncaklarım var” diye düşünecektir. Onun izni olmadan oyuncaklarını ve eşyalarını başka çocuklara vermemeliyiz. Böylece başkasına ait bir şeyi onun izni olmadan alınmayacağını öğretmiş oluruz. Sahip olma kavramını öğretmeye başlamış oluruz.

Evde kendine ait eşyaları, eğer mümkünse bir odası olmalıdır. Oyuncaklarını toplaması, odasını temiz tutması öğretilmelidir, öğretinceye kadar yardım etmeliyiz. Böylece sahip olma ve sahip olduklarını korumayı öğretmiş oluruz.

Çocuklarımızın gerekli maddi ihtiyaçlarını karşılamalıyız. Yiyecek, giyecek, oyuncak ve harçlık ihtiyaçları karşılanmalıdır. Parası olmadığında mahcup olmamak için para çalabilir. Arkadaşlarına bir şeyler ısmarlama davranışları da öğretilmelidir.

İzinsiz alma davranışlarına tepkimizi uygun bir şekilde ifade etmeliyiz. İzinsiz alma davranışlarının doğru olmadığı, eşyası alınan birinin böyle bir durumla karşılaştığında üzülebileceği, suçlayıcı ve utandırıcı bir dil kullanmadan anlatmalıyız. Çocuğumuzun izinsiz aldığı bir eşyayı sahibine geri vermesini sağlamalıyız. İzinsiz alma davranışlarını görmezden gelmek doğru değildir.

Çocuğa doğru model olmalıyız. Başkalarına ait mülkiyete saygı duyarak çocuğumuza doğru örnek olmalıyız.

Çocuklarımızla konuşmalıyız. Telaşa kapılmadan, suçlamadan, yumuşak ve dost bir ses tonuyla yaptığı davranışların normal olmadığını anlatmalıyız. Güvendiğimizi, konuşmanın gizli olacağını vurgulamalıyız.

What Should We Do to Prevent Stealing or Unauthorized Taking Behavior?

Unauthorized taking behaviors are one of the problem behaviors that affect our children's social harmony. Unauthorized taking behaviors seen in the preschool period are not defined as adjustment and behavior disorders. Because children in this period, especially those aged 3-6 years, have "egocentric" characteristics and have just started to learn the concepts of ownership and possession, these behaviors are not defined as taking without permission. Unauthorized taking behaviors observed in primary school years should be observed, and it is aimed to end it by establishing cooperation with teachers and specialist child and adolescent psychologists and pedagogues.

There are some factors that cause unauthorized taking behaviors.

Among them;

* Faulty parental attitudes,

* The feeling of worthlessness and lack of self-confidence observed in children,

* Feelings of jealousy and competition,

* There is a lack of love and interest.

Faulty parental attitudes that cause trespassing behaviors include excessive discipline and rigidity. Attitudes such as family environments where children are often compared with their neighbors, siblings, relatives, the inability of the child to meet their physical needs due to economic difficulties, parents' excessive fondness for money, stinginess, and using money as a threat against the child can lead to behaviors of stealing and taking without permission.

Feelings of worthlessness and lack of self-confidence also cause children to take it without permission. Feeling inadequate, the child tries to make himself valuable by stealing the things he likes. Keeping the child who has feelings of inadequacy under constant control and criticizing his behavior reinforces the feeling of not being trusted. The child, who feels worthless, loses his self-confidence and tries to compensate for this weakness by stealing goods or money.

A child who is jealous of his siblings or his exemplary peers may show the behavior of taking and stealing without permission in order to suppress the feeling of competition. This means taking revenge on the person whom he or she unwittingly envies or competes with.

Failure to meet the physical and psychological needs of individuals also causes the formation of stealing behaviors. The child, who thinks that he is not loved enough and does not receive enough attention in the sense of sensory, tries to compensate for the lack of love that he cannot obtain by stealing other people's belongings. For this reason, stealing behavior can be observed more frequently in orphaned children, street children and children excluded by their families.

There are some things that families should pay attention to in order to eliminate the behavior of stealing without permission. It is necessary not to be judgmental and accusatory, not to use humiliating, humiliating and disparaging language, not to reveal the child in front of others, not to show excessive excitement and haste due to the stealing behavior, not to resort to violence or punishment in order to abandon the behavior of taking without permission. Most importantly, it is necessary to give the child's psychological need of love, interest and trust sincerely, and it is necessary to make up for his deficiency in this area. It is necessary to allow the child's feelings, distress and needs to be expressed openly.

In order to prevent unauthorized taking behaviors, it is very important to develop the concept of ownership in children, to meet their necessary financial needs, to respond appropriately to unauthorized taking behaviors, to be the right model for the child and to talk to our children.

We must develop the child's concept of ownership. We have to buy the toys he needs. When he sees toys in the hands of other children, he will think “I have toys too”. We should not give his toys and belongings to other children without his permission. Thus, we teach that something that belongs to someone else cannot be taken without his permission. We begin to teach the concept of possession.

The house should have its own belongings and, if possible, a room. He should be taught to collect his toys, keep his room clean, we should help him until he teaches. In this way, we are taught to possess and protect what we have.

We must meet the material needs of our children. Food, clothing, toys and pocket money needs should be met. When he has no money, he can steal money so as not to be embarrassed. The behavior of ordering things from their friends should also be taught.

We must appropriately express our reaction to trespassing behavior. We should explain without using an accusatory and embarrassing language that the behavior of taking without permission is not correct and that someone whose belongings have been taken may feel upset when faced with such a situation. We must ensure that our child returns an item that he has taken without permission to its owner. It is not right to ignore trespassing behaviors.

We have to be the right model for the child. We must set the right example for our children by respecting the property of others.

We should talk to our children. We should explain that his behavior is not normal, without rushing, without blaming, with a soft and friendly tone of voice. We must emphasize that we trust, that the conversation will be confidential.